Lưu trữ

13/10/13

Phục tráng khoai lang Hoàng Long năng suất cao



CÂY LƯƠNG THỰC. Báo Tuổi Trẻ 1.10.2013 đưa tin của Thông Tấn Xã Việt Nam : Trung tâm Thực nghiệm Sinh học Nông nghiệp công nghệ cao thuộc Viện Di truyền Nông nghiệp đã thử nghiệm và phục tráng thành công giống khoai lang Hoàng Long cho năng suất, chất lượng cao trên diện tích 3 ha tại các xã Yên Quang và Phú Sơn, huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình.

Khoai lang Hoàng Long, loại cây đặc sản của tỉnh Ninh Bình có thịt củ bở, màu vàng nhạt, bùi, ngọt và có mùi thơm đặc trưng. Giống khoai này dễ trồng, ít vốn đầu tư, phù hợp thổ nhưỡng và điều kiện kinh tế nông hộ, nên được người dân địa phương trồng tại nhiều xã và mang lại nguồn thu nhập khá.

Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, nông dân thường chỉ quen nhân giống thủ công bằng cách cắt các đoạn dây leo khoai lang. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giống khoai lang Hoàng Long dần bị thoái hóa và lẫn tạp nghiêm trọng.

Việc phục tráng giống khoai lang Hoàng Long được thực hiện theo phương pháp chọn lọc những giống tốt nhất qua hai vụ và được nhân giống từ dây leo và củ.

Khoai lang Hoàng Long, loại cây đặc sản của tỉnh Ninh Bình có thịt củ bở, màu vàng nhạt, bùi, ngọt và có mùi thơm đặc trưng. Giống khoai này dễ trồng, ít vốn đầu tư, phù hợp thổ nhưỡng và điều kiện kinh tế nông hộ, nên được người dân địa phương trồng tại nhiều xã và mang lại nguồn thu nhập khá.

Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, nông dân thường chỉ quen nhân giống thủ công bằng cách cắt các đoạn dây leo khoai lang. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng giống khoai lang Hoàng Long dần bị thoái hóa và lẫn tạp nghiêm trọng.

Việc phục tráng giống khoai lang Hoàng Long được thực hiện theo phương pháp chọn lọc những giống tốt nhất qua hai vụ và được nhân giống từ dây leo và củ.

Ban Chủ nhiệm đề tài đã trồng, theo dõi và đánh giá một số đặc điểm của giống, các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất thực tế, sau đó chọn ra những giống có chất lượng tốt để tiến hành phục tráng. Từ những giống ban đầu, nhóm nghiên cứu đã chọn lọc được gần 140 dòng khoai lang có năng suất tốt tiếp tục trồng vụ 2.

Sau khi ứng dụng kỹ thuật chỉ thị phân tử để đánh giá sự tương đồng về gen của các dòng đã chọn lọc được ở vụ 2, kết quả đã chọn lọc 70 dòng khoai lang được phục tráng.

Đây là những dòng khoai lang cho năng suất, chất lượng vượt trội so với giống ban đầu. Tiến hành trồng những dòng khoai lang đã được phục tráng trên diện tích 3ha ruộng của người dân, nhóm thực hiện đề tài đã thu được kết quả khả quan, năng suất của 70 dòng khoai lang được chọn trong vụ 2 ổn định trong khoảng 22 tấn đến 23 tấn/ha, tăng gần 5 tấn so với năng suất giống ban đầu.

Việc này không những đóng góp cho địa phương một loại cây trồng đặc sản mà còn phát huy được kinh nghiệm, tập quán lâu đời về canh tác khoai lang của người dân, giúp người nông dân tăng thêm thu nhập trên đồng ruộng của mình.

Nguồn: Thông tấn xã Việt Nam

Bạn có biết?

GIỐNG KHOAI LANG Ở VIỆT NAM


FOODCROPS. Nguồn gen giống khoai lang trên thế giới. Nguồn gen giống khoai lang ở Việt Nam. Nguồn gốc và đặc tính một số giống khoai lang Hoàng Long, Hưng Lộc 4, HL518 (Nhật đỏ), Kokey 14 (Nhật vàng), HL491 (Nhật tím), Murasa Kimasari (Nhật tím 1), HL284 (Nhật trắng), KB1



 
Nguồn gen giống khoai lang trên thế giới
Hầu hết những nước trồng nhiều khoai lang trên thế giới đều có bộ sưu tập nguồn gen giống khoai lang. Nơi lưu giữ nguồn gen khoai lang lớn nhất toàn cầu là Trung tâm Khoai tây Quốc tế (Centro Internacional de la Papa – CIP) với tổng số 7007 mẫu giống khoai lang được duy trì năm 2005. Trong số này có 5.920 mẫu giống khoai lang trồng (Ipomoea batatas) và 1087 mẫu giống khoai lang loài hoang dại (Ipomoea trifida và các loài Ipomoea khác). Việc duy trì nguồn gen ở CIP được thực hiện trong ống nghiệm, trên đồng ruộng, bảo quản bằng hạt và được đánh giá theo tiêu chuẩn quốc tế.

Khoai lang Trung Quốc cho năng suất cao, chịu lạnh nhưng chất lượng không ngon so với khoai lang của Nhật, Mỹ khi trồng ở Việt Nam.

Khoai lang Mỹ nổi tiếng về chất lượng cao, phổ biến các giống khoai lang có ruột củ màu cam đậm, dẽo và có hương vị thơm để tiêu thụ tươi như một loại rau xanh cao cấp và dùng trong công nghiệp thực phẩm. Mỹ hiện đang tiếp tục thực hiện các nghiên cứu chọn giống khoai lang chất lượng cao giàu protein, vitamin A và có hương vị thơm; ứng dụng công nghệ gen, công nghệ tế bào trong tạo giống.

Khoai lang Nhật cũng nổi tiếng về chất lượng cao với hướng chọn tạo giống khoai lang để sử dụng lá làm rau xanh, làm nước sinh tố và thực phẩm có màu tím hoặc màu cam đậm tự nhiên. Nhược điểm khoai lang Nhật khi trồng ở Việt Nam là thời gian sinh trưởng dài trên 115 ngày.(Nguyễn Thị Thủy, Hoàng Kim 2006)

Nguồn gen giống khoai lang ở Việt Nam


Nguồn gen giống khoai lang Việt Nam chủ yếu được thu thập, đánh giá và bảo tồn tại Trung tâm Tài nguyên Thực vật, thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam với 528 mẫu giống đã được tư liệu hoá (trong đó có 344 mẫu do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc chuyển đến) Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (FCRI) có 118 mẫu giống, Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc hiện có 78 mẫu giống.. Trường Đại Học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh có 30 mẫu giống. (Bảng 4.1).


Tại các tỉnh phía Bắc, các giống khoai lang trồng phổ biến hiện có: Hoàng Long, KB1, K51, Tự Nhiên. Viện Cây Lương thực Cây Thực phẩm (FCRI) và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Việt Nam (VASI) trong 22 năm (1981-2003), đã tuyển chọn và giới thiệu 15 giống khoai lang tốt theo ba hướng chính: 1) Nhóm giống khoai lang năng suất củ tươi cao, chịu lạnh, ngắn ngày, thích hợp vụ đông, gồm K1, K2, K3, K4, K7, K8, VX37-1, Cực nhanh. Những giống này chủ yếu được nhập nội  từ CIP, Philippines, Trung Quốc, Liên Xô (cũ)  trong giai đoạn 1980-1986 và tuyển chọn để tăng vụ khoai lang đông. 2) Nhóm giống khoai lang năng suất củ cao, nhiều dây lá thích hợp chăn nuôi, gồm KL1, KL5, K51. Các giống này phát triển ở giai đoạn 1986-2000 trong chương trình hợp tác với CIP. 3) Nhóm giống khoai lang năng suất củ cao, phẩm chất ngon. gồm việc phục tráng và chọn lọc giống khoai lang Hoàng Long, Chiêm Dâu (Vũ Tuyên Hoàng, Mai Thạch Hoành 1986, 1992), Tự Nhiên (Trương Văn Hộ và ctv, 1999); tuyển chọn và phát triển giống khoai lang KB1 (Nguyễn Thế Yên, 2003).

Ở các tỉnh phía Nam các giống khoai lang hiên trồng phổ biến là HL518 (Nhật đỏ), HL491 (Nhật tím), Murasa kimasari (Nhật tím) Kokey 14 (Nhật vàng), HL497 (Nhật cam), HL4, Hoàng Long, Chiêm Dâu, Trùi Sa, Bí Đà Lạt, Dương Ngọc, Tàu Nghẹn, Trùi Sa (Cần Sa), Khoai Sữa, Khoai Gạo.

Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc (HARC) và Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh (NLU)  trong 22 năm (1981-2003) đã tuyển chọn và giới thiệu 7 giống khoai lang có năng suất củ cao, phẩm chất ngon, thích hợp tiêu thụ tươi gồm Hoàng Long, Chiêm Dâu, Gạo, Bí Đà Lạt (1981), HL4 (1987), HL491, HL518 (1997). Các giống khoai lang chất lượng cao có dạng củ đẹp thuôn láng, được thị trường ưa chuộng có HL518, HL491, Kokey 14, Murasa kimasari..

Những năm gần đây, Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh cũng đánh giá và tuyển chọn 24 giống khoai lang khảo nghiệm toàn cầu trong chương trình hợp tác với CIP và khảo sát các giống khoai lang nhiều dây lá , năng suất bột cao cho hướng chế biến cồn trong chương trình hợp tác với công ty Technova và công ty Toyota Nhật Bản (Hoàng Kim 2008).

Bảng 1: Nguồn gen giống khoai lang đã được đánh giá tại HARC và NLU (1993-2009)


Những giống khoai lang phẩm chất ngon đang được đánh giá và tuyển chọn trong đề tài “Thu thập, khảo sát, so sánh và phục tráng giống khoai lang tại huyện Xuân Lộc tỉnh Đồng Nai 2008-2010”. Đây là nội dung hợp tác giữa Sở Khoa học Công nghệ Đồng Nai, Viện Sinh học Nhiệt đới, Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh và Phòng Nông nghiệp Xuân Lôc. Kết quả bước đầu có HL518, HL491, Kokey 14, HL284, HL536 (CIP 083-14), HL574 (Cao sản), HL585, HL597 (Hoàng Kim, Trần Ngọc Thùy, Trịnh Việt Nga, Nguyễn Thị Ninh 2009)


4.3 Nguồn gốc và đặc tính chủ yếu của một số giống khoai lang


Giống khoai lang HOÀNG LONG
Hoàng Long  là giống khoai lang phổ biến ở Việt Nam. Nguồn gốc Trung Quốc nhập nội vào Việt Nam năm 1968. Giống do Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh tuyển chọn và giới thiệu (Hoàng Kim, Nguyễn Thị Thủy, 1981). Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận giống năm 1981. Thời gian sinh trưởng 85-95 ngày. Năng suất củ tươi 15 – 27 tấn/ ha, tỷ lệ chất khô 27-30%, chất lượng củ luộc khá, vỏ củ màu hồng sẫm, thịt củ màu vàng cam, dạng củ đều đẹp, dây xanh tím phủ luống gọn, mức độ nhiễm sùng và sâu đục dây trung bình.


Giống khoai lang HƯNG LỘC 4 (HL4)














HL4 là giống khoai lang phổ biến ở vùng Đông Nam Bộ. Nguồn gốc Việt Nam. HL4 là giống lai [khoai Gạo x Bí Dalat] x Tai Nung 57 do Trung tâm Nghiên cứu Thực Nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc tạo chọn và giới thiệu (Nguyễn Thị Thủy, Hoàng Kim 1987). Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận giống năm 1987. Thời gian sinh trưởng 85-95 ngày. Năng suất củ tươi 18 – 33 tấn/ ha, tỷ lệ chất khô 27-30%, chất lượng củ luộc khá, vỏ củ màu đỏ, thịt củ màu cam đậm, dạng củ đẹp, dây xanh phủ luống gọn, mức độ nhiễm sùng trung bình, nhiễm nhẹ sâu đục dây.



Giống khoai lang HL518 (Nhật đỏ)



Nguồn gốc: Giống HL518  do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc chọn tạo và giới thiệu từ tổ hợp Kokey 14 polycross nguồn gốc Nhật Bản = CIP92031 = HL518 (Nguyễn Thị Thủy, Hoàng Kim 1997). Giống đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống năm 1997; hiện phổ biến trong sản xuất phía Nam và bán nhiều ở các siêu thị.

Đặc tính giống: Thời gian sinh trưởng: 95 -110 ngày. Năng suất củ tươi: 17-32 tấn/ha, tỷ lệ chất khô 27-30%. chất lượng củ luộc ngon, vỏ củ màu đỏ đậm, thịt củ màu cam đậm, dạng củ đều đẹp, dây xanh tím, nhiễm nhẹ sùng, hà và sâu đục dây.

KOKEY14 (Nhật vàng)



  
Nguồn gốc: Giống Kokey 14 có nguồn gốc Nhật Bản do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc nhập nội năm 1997 từ Công ty FSA (Bảng 1). Giống được tuyển chọn và giới thiệu năm 2002 (Hoang Kim, Nguyen Thi Thuy 2003), hiện là giống phổ biến trong sản xuất ở các tỉnh Nam Bộ và bán nhiều tại các siêu thị.

Đặc tính nông học chủ yếu: Thời gian sinh trưởng: 110-120 ngày. Năng suất củ tươi: 15-34. tấn/ha; tỷ lệ chất khô 29-31%. chất lượng củ luộc ngon, vỏ củ màu đỏ, thịt củ màu vàng cam, dạng củ đều đẹp, dây xanh, nhiễm nhẹ sùng (Cylas formicariu) và sâu đục dây (Omphisia anastomosalis) virus xoăn lá (feathery mottle virus), bệnh đốm lá (leaf spot: Cercospora sp), bệnh ghẻ (scab) và hà khoai lang (Condorus sp).


HL491 (Nhật tím)

Giống HL491  do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc chọn tạo và giới thiệu từ tổ hợp Murasa Kimasari polycross nguồn gốc Nhật Bản = CN76-2 CIP/AVRDC (Nguyễn Thị Thủy, Hoàng Kim 1997). Giống đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống năm 1997, hiện phổ biến trong sản xuất phía Nam và bán nhiều ở các siêu thị..

Đặc tính nông học chủ yếu: Thời gian sinh trưởng: 95 -110 ngày. Năng suất củ tươi: 15-27 tấn/ha, tỷ lệ chất khô 27- 31%. chất lượng củ luộc khá, vỏ củ màu tía, thịt củ màu tím đậm, dạng củ đều đẹp, dây xanh tím, nhiễm nhẹ sùng, hà và sâu đục dây.

MURASAKIMASARI (Nhật tím 1)


Nguồn gốc: Giống Murasa Kimasari có nguồn gốc Nhật Bản, do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc nhập nội năm 1994 từ Công ty FSA (Bảng 1). Giống tuyển chọn và giới thiệu năm 2002.(Hoang Kim, Nguyen Thi Thuy 2003) hiện được trồng ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, bán tại các chợ đầu mối và siêu thị.

Đặc tính nông học chủ yếu: Thời gian sinh trưởng: 105-110 ngày. Năng suất củ tươi: 10-22. tỷ lệ chất khô 27-30%. chất lượng củ luộc khá ngon, vỏ củ màu tím sẫm, thịt củ màu tím đậm, dạng củ đều đẹp, dây tím xanh, nhiễm nhẹ sùng và sâu đục dây.


HL284 (Nhật trắng)



HL284 thuộc nhóm giống khoai lang tỷ lệ chất khô cao, nhiều bột. Nguồn gốc AVRDC (Đài Loan) /Japan. Giống do Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc nhập nội, tuyển chọn và đề nghị khảo nghiệm năm 2000. Thời gian sinh trưởng 90-105 ngày. Năng suất củ tươi 18 – 29 tấn/ ha, tỷ lệ chất khô 28-31%, chất lượng củ luộc khá, độ bột nhiều hơn độ dẽo, vỏ củ màu trắng, thịt củ màu trắng kem, dạng củ đều, dây xanh, nhiễm sùng và sâu đục dây trung bình.

KB1


KB1 là giống khoai lang hiện đang phát triển ở vùng đồng bằng sông Hồng. Giống do Viện Cây Lương thực Cây Thực phẩm tuyển chọn và giới thiệu (Vũ Văn Chè, 2004). Bộ Nông nghiệp và PTNT đã công nhận giống năm 2004. Thời gian sinh trưởng 95 -100 ngày. Năng suất củ tươi 22 – 32 tấn/ ha, tỷ lệ chất khô 27-29%, chất lượng củ luộc khá, vỏ củ màu hồng cam, thịt củ màu cam đậm, dạng củ hơi tròn, dây xanh, ngọn tím, nhiễm sùng và sâu đục dây trung bình.

TS. Hoàng Kim
Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh
Nguồn: Giống khoai lang ở Việt Nam (Hoàng Kim bài đăng trên Food Crops ngày 9.1.2010)


KHOAI LANG HOÀNG LONG TRÊN YÊN TỬ



Tại Yên Tử (Quảng Ninh) có giống khoai lang Hoàng Long ruột vàng ươm được dân tuyển chọn (xem ảnh trên) để người dân hiếu kính lên đức Nhân Tông. Tôi may mắn được hưởng lộc trong dịp Lên non thiêng Yên Tử ngày 18 tháng 1 năm 2010 cảm thấy thơm ngon lạ lùng và thịt củ của khoai màu vàng ươm đẹp hơn nhiều so với giống Hoàng Long hiện đang trồng trong sản xuất và giống gốc Hoàng Long trước đây (ảnh dưới). Vì không có điều kiện nên tôi tiếc là chưa tìm được dòng đặc sản Hoàng Long này do dân tuyển chọn trong sản xuất. Nếu giống khoai lang Hoàng Long được phục tráng theo hướng năng suất cao phẩm chất ngon vỏ hồng đỏ ruột vàng ươm hoặc năng suất cao phẩm chất ngon vỏ đỏ ruột vàng cam thì tốt quá !



Giống khoai Hoàng Long tuyển chọn được Bộ Nông nghiệp công nhận giống tháng 5/1981



Tiến sĩ Peter VanderZaag (Giám đốc vùng châu Á Thái Bình Dương của Trung tâm Khoai tây Khoai lang Quốc tế - CIP) và tiến sỹ Enrique Chujoy cùng các thành viên khoai lang châu Á thăm nguồn gen giống khoai lang ở Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông nghiệp Hưng Lộc năm 1987> Nguồn gen có các giống ưu tú tuyển chọn Hoàng Long, Chiêm Dâu, Bí Đà Lạt, khoai Gạo và Hưng Lộc 4 (HL4)



Ông Trương Văn Hộ, Trưởng Chương trình Cây Có Củ Việt Nam, và cô Nguyễn Thị Sâm thăm ruộng khoai lang năm 1989



Cô Nga vụ Khoa học của Bộ Nông nghiệp & PTNT cùng các thành viên nghiên cứu khoai lang thăm ruộng phục tráng giống khoai lang Hoàng Long và Hưng Lộc 4 ở Thủ Đức năm 1993.

Hoàng Kim

Video yêu thích
http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam

Trở về trang chính

Hoàng Kim, Ngọc Phương Nam, Thung dung, Dạy và học, Cây Lương thực, Học mỗi ngày, Danh nhân Việt, Food Crops News, CassavaViet, foodcrops.vn

Không có nhận xét nào:

Người theo dõi