Sắn Phú Yên giống sắn mới và kỹ thuật thâm canh

CÁC GIỐNG SẮN MỚI NĂNG SUẤT CAO VÀ KỸ THUẬT
THÂM CANH RÃI VỤ SẮN THÍCH HỢP TẠI PHÚ YÊN 

   Nguyễn Thị Trúc Mai, Nguyễn Minh Hiếu
   Hoàng Kim, Nguyễn Trọng Tùng và tập thể

TÓM TẮT

Năm giống sắn mới năng suất cao, triển vọng ở Phú Yên là KM419, KM444, KM440, KM397. KM414 đạt năng suất sắn củ tươi và năng suất tinh bột vượt 18-40% so với giống sắn KM94 (Hình 1). Tại ruộng trình diễn ở xã Đức Bình Đông, huyện Sông Hinh ở thời điểm thu hoạch 7 tháng sau trồng, những giống sắn mới này đều đạt năng suất vượt trên 40 tấn/ ha (bình quân 3,5 – 5,0 kg/ gốc) cao hơn so với KM94 và KM98-5.

Mười biện pháp kỹ thuật thâm canh rãi vụ sắn

1) Sử dụng giống sắn tốt đạt năng suất sắn lát khô và năng suất bột cao;

2) Hom giống sắn tốt, sạch bệnh, bảo quản hom tốt, chặt hom 15-18 cm, trồng đúng cách;

3) Trồng đúng khung thời vụ tốt nhất của địa phương để hom giống nảy mầm tốt; rãi vụ sắn bằng cách: xác định bộ giống sắn phù hợp; chọn thời vụ trồng và xác định thời điểm thu hoạch hợp lý (6, 7, 8, 9, 10, 11 … 18 tháng sau trồng) đạt năng suất và lợi nhuận cao.

4) Sắn nên trồng đất bằng ít dốc, dinh dưỡng tốt, canh tác sắn theo đường đồng mức có băng chống xói mòn và áp dụng các giải pháp trồng sắn trên đất dốc (có sách hướng dẫn)

5) Khoảng cách trồng sắn KM419 là 1,0m x 0,70m tương ứng mật độ 14.000 gốc/ ha;

6) Trồng xen hai hàng đậu phộng (hoặc đậu xanh, đậu cowpea) giữa hàng sắn;

7) Bón phân 100 kg N + 80 kg P2O5+ 120 kg K2O + 1.000 kg phân hữu cơ VS /ha
    (hoặc 6- 10 tấn phân chuồng), bón đúng quy trình, lót đủ, thúc 1 sớm, thúc 2 đủ kali.

8) Chăm sóc làm cỏ sớm và kịp thời, ít nhất ba lần (trong 2 tháng đầu), giữ sạch cỏ;

9)  Quản lý tốt sâu bệnh hại (đặc biệt là rệp sáp hồng và bệnh chồi rồng);

10) Thu hoạch, chế biến, kinh doanh khép kín, đạt lợi nhuận cao và bảo vệ môi trường. 

Xem thêm:
VTV Phú Yên. Thời sự 11h30 (23/1/2015)
Nông nghiệp Việt Nam. Giới thiệu 5 giống sắn mới
VTV Cần Thơ . Giới thiệu 5 giống sắn mới...
Phú Yên online: Chuyển giao 5 giống sắn mới cho nông dân sản xuất
TTNCKH Nông Vận: Phú Yên Chuyển giao 5 giống sắn mới cho nông dân sản xuất

Mười kỹ thuật thâm canh sắn

ĐẶT VẤN ĐỀ

Tỉnh Phú Yên có lúa, mía, sắn là ba cây trồng chính. Năm 2013, diện tích sắn Phú Yên đạt 22,30 nghìn ha, sản lượng 379,90 nghìn tấn  (Tổng cục Thống kê 2014). Cây sắn là sự lựa chọn của các hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vì lợi thế chịu được đất nghèo, dễ trồng, ít chăm sóc, chi phí thấp, dễ thu hoạch, dễ chế biến.  Sắn Phú Yên được trồng tập trung tại huyện Sông Hinh và huyện Đồng Xuân, với diện tích sắn năm 2013 là 9.987 ha và 4.300 ha, sản lượng tương ứng 194.746,5 tấn và 83.850 tấn, chiếm 65% diện tích và 62% sản lượng sắn của toàn tỉnh. Tại hai huyện này, tỉnh đã có hai nhà máy sản xuất tinh bột sắn với tổng công suất 270 tấn nguyên liệu /ngày (Công ty cổ phần Tinh bột sắn FOCOCEV có công suất 150 tấn nguyên liệu/ngày; Nhà máy sản xuất tinh bột sắn Đồng Xuân có công suất 120 tấn nguyên liệu/ ngày). Ngoài ra, tỉnh còn có 60 cơ sở chế biến tinh bột sắn thủ công với công suất 0,5 – 1,0 tấn/ngày/cơ sở, chủ yếu ở huyện Tây Hòa và thị xã Sông Cầu. Việc ứng dụng giống sắn mới và áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác tiến bộ, bền vững kèm theo là yêu cầu cấp thiết của sản xuất.

Sản xuất sắn tại huyện Sông Hinh tăng mạnh những năm gần đây. Năm 2013, tổng diện tích sắn toàn huyện là 9.987 ha, năng suất sắn củ tươi là 20 tấn/ha, sản lượng sắn là 199.740 tấn. Năm 2014, thiên tai hạn hán nên tổng diện tích sắn toàn huyện là 8.822 ha, năng suất sắn củ tươi đầu vụ là 14,9 tấn/ha, sản lượng sắn ước đạt 131.448 tấn. Toàn huyện Sông Hinh có 07 nhóm đất, trong đó có ba nhóm đất chính là đất đỏ vàng (66,7%), đất xám (16,1%) và đất mùn trên núi (6,9%) chiếm 89,7% tổng diện tích tự nhiên, các nhóm đất còn lại có diện tích ít. Cây sắn được trồng nhiều nhất ở các xã Đức Bình Đông; Sơn Giang; EaLy; thị trấn Hai Riêng... chủ yếu trên đất đỏ vàng. Giống sắn sử dụng chủ yếu là 3 giống KM98-5, KM140 và KM94. Cây sắn sau khi thu hoạch lựa chọn những cây không bị sâu bệnh để làm giống; hom chặt dài 15 – 20 cm. Thời vụ trồng chủ yếu vào cuối mùa mưa. Đất trồng chủ yếu là đất đồi núi có độ dốc cao. Đất được cày bằng máy, sau đó bừa để làm sạch cỏ dại. Rạch hàng để đặt hom. Khoảng cách trồng phổ biến là 1m x 0,8m, trồng sắn theo cách cuốc hốc. Phân bón cho cây sắn ở Sông Hinh ít được sử dụng, nhất là đồng bào thiểu số. Làm cỏ 2 lần kết hợp vun luống vào 2 thời kỳ bón phân.  Thu hoạch sắn khoảng 7 - 12 tháng sau trồng tùy thời vụ trồng và thời điểm thu hoạch. Chủ yếu dùng sức người trong khâu thu hoạch. Những năm gần đây tình trạng nông dân ở Sông Hinh ồ ạt chuyển đổi các loại cây trồng sang trồng sắn do giá sắn cao, cây sắn  đầu tư ít và hiệu quả cao, dẫn đến nạn phá rừng trồng sắn trên đất dốc nhiều và nguy cơ phá vỡ quy hoạch vùng nguyên liệu mía. Mặt khác dân trồng sắn quảng canh ít đầu tư hoặc đầu tư không đúng mức, không áp dụng các biện pháp kỹ thuật thâm canh tổng hợp nên đất sắn nguy cơ bị suy kiệt và xói mòn nghiêm trọng. Đề tài “Nghiên cứu tuyển chọn giống sắn ngắn ngày và kỹ thuật thâm canh rãi vụ nhằm phục vụ cho việc phát triển cây sắn bền vững ở tỉnh Phú Yên” thực hiện tại hai huyện Sông Hinh và Đồng Xuân là rất cấp thiết. Hội thảo đầu bờ “Giới thiệu các giống sắn mới và kỹ thuật canh tác”nhằm thông tin về các giống sắn mới và quy trình kỹ thuật thâm canh rãi vụ sắn thích hợp tại địa phương, tóm tắt kết quả đề tài sắn Phú Yên và kế hoạch thực hiện năm 2015.  

1. NHỮNG GIỐNG SẮN MỚI NĂNG SUẤT CAO VÀ KỸ THUẬT THÂM CANH RÃI VỤ SẮN THÍCH HỢP TẠI TỈNH PHÚ YÊN

Năm giống sắn mới năng suất cao triển vọng tại tỉnh Phú Yên là KM419, KM444, KM440, KM397, KM414 đạt năng suất sắn củ tươi và năng suất tinh bột vượt 18-40% so với giống sắn KM94. Tại ruộng trình diễn ở xã Đức Bình Đông, huyện Sông Hinh tại thời điểm thu hoạch định kỳ 7 tháng sau trồng, những giống sắn mới này đều đạt năng suất vượt trên 40 tấn/ ha (bình quân 3,5 – 5,0 kg/ gốc).

Giống sắn KM419 (SVN5)

Nguồn gốc: Giống sắn KM 419 được chọn tạo từ tổ hợp lai BKA900 x KM 98-5 (Hoàng Kim, Trần Ngọc Ngoạn, Nguyễn Thị Trúc Mai, Nguyễn Bạch Mai, Hoàng Long, Nguyễn Phương, Nguyễn Minh Cường, Đào Trọng Tuấn, Nguyễn Thị Lệ Dung, Trần Công Khanh, Nguyễn Thị Cách, Nguyễn Trọng Hiển, Nguyễn Minh Hiếu, Nguyễn Văn Bộ, Lê Huy Hàm, Hernan Ceballos, Manabu Ishitani 2014).

Đặc điểm giống: thời gian sinh trưởng 7-10 tháng, năng suất củ tươi 34,9-54,9 tấn / ha (vượt 27,7- 29.6% so với KM94), hàm lượng tinh bột 27,8 - 30,7%, năng suất tinh bột 10,1 -15,8 tấn /ha, năng suất sắn lát khô 15,6-21,6 tấn/ha (so với KM94 hàm lượng tinh bột 25,0- 28,4 %, năng suất tinh bột 6,4-9,5 tấn/ ha, năng suất sắn lát khô 6,4-9,5 tấn/ha). Giống sắn KM419 có chiều cây cao vừa phải, thân thẳng, tán gọn, nhặt mắt, lá xanh đậm, ngọn xanh, cọng phớt đỏ, dạng củ đồng đều, thịt củ màu trắng, rất thích hợp với chế biến và thị trường, nhiễm nhẹ đến trung bình bệnh cháy lá.

Từ phải qua trái: Giống sắn KM419 (phải) và KM140 (trái), tiến sĩ Ngô Quang Vinh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam, tiến sĩ Hoàng Kim, tiến sĩ Clair Hershey Trưởng chương trình sắn CIAT, tiến sĩ Tin Maung Aye, nhà khoa học đất và nông học sắn CIAT châu Á hình trên; ông Nguyễn Thành, phó Giám đốc trung tâm Khuyến nông khuyến ngư Phú Yên đang đánh giá giống sắn KM419, hình dưới.

 
Giống sắn KM419 đã được khảo nghiệm cơ bản, khảo nghiệm sản xuất và phát triển rộng tại Tây Ninh, Đồng Nai, Đắk Lắk, Phú Yên,… được nông dân các địa phương ưa chuộng và phát triển nhanh trong sản xuất với tên gọi sắn giống cao sản siêu bột Nông Lâm. Đặc biệt tại tỉnh Tây Ninh, KM419 là giống sắn chủ lực được trồng trên 50% diện tích sắn của toàn tỉnh mang lại bội thu năng suất và hiệu quả cao về kinh tế xã hội.
 

(Tiến sĩ Nguyễn Trọng Tùng giám đốc Sở Nông nghiệp PTNT Phú Yên, thứ ba phải qua, cùng đoàn đánh giá giống sắn tại sông Hinh, ảnh NTTM).

 Giống sắn KM419 được Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, cùng với các Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Tây Ninh, Đồng Nai, Đắk Lắk, Phú Yên đề nghị công nhận giống, định hướng ưu tiên sử dụng cho vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ, Duyên hải Bắc Trung Bộ và vùng trung du miền núi phía Bắc. Giống KM419 đã được Hội đồng giống Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống  năm 2014.

Giống sắn KM444 (HL2004-28 = SVN7)

           Nguồn gốc: Giống sắn KM444 còn có các tên khác là HL2004-28 (SVN7) do Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Trung tâm Nghiên cứu & Phát triển Cây có củ, Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh chọn tạo và giới thiệu. (Trần Ngọc Ngoạn, Nguyễn Viết Hưng, Hoàng Kim Diệu, Nguyễn Trọng Hiễn, Nguyễn Thị Cách, Hoàng Kim 2014).

Giống sắn HL2004-28 được tuyển chọn ban đầu từ dòng số 28 của tổng số 2152 hạt sắn thu năm 2004 từ cây mẹ của giống sắn KM444 (Hình 2) là con lai chọn lọc của tổ hợp lai  (GM444-2 x GM444-2) x XVP do nhóm nghiên cứu sắn Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hố Chí Minh và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam lai hữu tính năm 2003.

Hình 2: Sắn Việt Nam, sơ đồ phả hệ những giống sắn đã được công nhận và phổ biến

Đặc điểm giống: Giống sắn HL2004-28 (= SVN7 = KM444-2) có gốc thân hơi cong, phân cành cao. Lá màu xanh đậm, ngọn xanh nhạt. Dạng củ đẹp, thịt củ màu trắng. Đặc điểm nổi bật của giống KM444 là rất ít nhiễm sâu bệnh. Năng suất củ tươi đạt 37,5 – 48,3 tấn/ha. Hàm lượng bột đạt 28,3- 29,2%.

Giống sắn SVN7 (HL2004-28) được chọn dòng từ hạt giống sắn cây mẹ KM444. Giống sắn SVN7 (HL2004-28) đã được Hội đồng giống Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận giống tạm thời năm 2014.

Tại vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, giống sắn  KM444 (= SVN7 = HL2004-28) được khảo nghiệm tác giả, tiếp tục tạo dòng (hình quả KM444- 2) .   

 Giống sắn KM 440

            Nguồn gốc: KM440 có tên khác là SVN4, được tạo dòng phả hệ từ KM228 là giống sắn đột biến chọn lọc của 4000 hạt giống sắn KM94 đã qua chiếu xạ bằng nguồn Coban 60 trên hạt sắn khô do nhóm nghiên cứu sắn Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hố Chí Minh và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam tạo chọn và khảo nghiệm.

Đặc điểm giống sắn KM440:

+ Thân xanh, thẳng, ngọn xanh, cây cao vừa phải, không phân nhánh.

+ Năng suất củ tươi:     35,4 – 48,5 tấn/ha.

+ Tỷ lệ chất khô:          37,9 – 41,7%.

+ Hàm lượng tinh bột: 27,2- 29,3%.

+ Năng suất bột :            9,5 -10,0 tấn/ha

+ Chỉ số thu hoạch:      56 -63 %.

+ Thời gian thu hoạch:   8-10 tháng.

+ Nhiễm nhẹ bệnh cháy lá.

+ Thời gian giữ bột sớm hơn KM94

Giống sắn KM397 

          

 Nguồn gốc: KM397 là con lai của tổ hợp lai SM937-26 x BKA900 do nhóm nghiên cứu sắn Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hố Chí Minh (NLU) và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam (IAS) chon tạo và khảo nghiệm năm 2003 (Hoàng Kim và ctv 2009). Giống SM937-6 đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận giống năm 1995 (Trần Ngọc Quyền và ctv, 1995). BKA900 là giống sắn ưu tú nhập nội từ Braxil có ưu điểm năng suất củ tươi rất cao nhưng chất lượng cây giống không thật tốt, khó giữ giống cho vụ sau. KM397 kết hợp được nhiều đặc tính quý của hai giống cha mẹ SM937-26 và BKA900.

Đặc điểm giống: KM397 có thân nâu tím, thẳng, nhặt mắt, không phân nhánh; lá xanh thẫm, ngọn xanh, củ đồng đều, dạng củ đẹp, thịt củ màu trắng, thích hợp xắt lát phơi khô và làm bột. Thời gian thu hoạch 8-10 tháng sau trồng, năng suất củ tươi 33,0 - 54,0 tấn/ha, hàm lượng tinh bột 27,5 – 29,6%, tỷ lệ sắn lát khô 42,5 - 44,3%, năng suất tinh bột 9,2- 13,5 tấn/ha, năng suất sắn lát khô 13,8 - 17,6 tấn/ ha. chỉ số thu hoạch 60 - 63,0%. Giống sắn KM397 chịu khô hạn tốt, rất ít nhiễm sâu bệnh, thời gian giữ bột tương đương KM94.

Giống sắn KM414

 

          Nguồn gốc: KM414 (dân gọi là Sắn Lá Tre cực ngắn ngày). Giống do nhóm nghiên cứu sắn Trường Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh (NLU) và Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam (IAS) chon tạo và khảo nghiệm năm 2003 (Hoàng Kim và ctv 2009). Giống SC205 là Sắn Lá Tre cọng đỏ năng suất cao, nguồn gốc Trung Quốc. Giống KM325 (=SVN3) là Sắn Lá Tre xanh năng suất cao ngắn ngày, nguồn gốc Việt Nam (hình dưới)

     

       SC205 và  SC5 Nguồn gốc Trung Quốc  phân biệt với SVN3 (KM325) Sắn Lá Tre cọng đỏ

              Đặc điểm giống:

             Giống sắn KM414 có thân màu nâu xám, nhặt mắt, ít phân nhánh, lá xanh đậm, xẻ thùy sâu, ngọn xanh, thịt củ màu trắng hơi vàng nhạt, củ to, thích hợp thu hoạch sớm và bán sắn lát khô. Năng suất củ tươi đạt 43,5 đến 54,6 tấn/ha; hàm lượng bột đạt 25,6 đến 27,9%.

             

                                     

Mười biện pháp kỹ thuật thâm canh rãi vụ sắn

1) Sử dụng giống sắn tốt đạt năng suất sắn lát khô và năng suất bột cao;

2) Hom giống sắn tốt, sạch bệnh, bảo quản hom, chặt và trống đúng cách;

3) Trồng đúng khung thời vụ tốt nhất của địa phương để hom giống nảy mầm tốt; rãi vụ sắn bằng cách: xác định bộ giống sắn phù hợp; rãi thời vụ trồng và xác định thời điểm thu hoạch hợp lý (6, 7, 8, 9, 10, 11 … 18 tháng sau trồng) để đạt năng suất và lợi nhuận cao.

4) Sắn trồng đất bằng, ít dốc, dinh dưỡng tốt, làm đất trồng theo đường đồng mức

    và áp dụng các giải pháp hiệu quả chống xói mòn trên đất dốc (có sách hướng dẫn)

5) Khoảng cách trồng sắn 1,0 x 0,70 tương ứng mật độ 14.000 gốc/ ha,

6) Trồng xen hai hàng đậu phộng (hoặc đậu xanh, đậu cowpea) giữa hàng sắn (nếu thuận)

7) Bón phân 100 kg N + 80 kg P2O5+ 120 kg K2O + 1.000 kg phân hữu cơ VS /ha
    (hoặc 10 tấn phân chuồng), bón đúng quy trình: lót đủ, thúc 1 sớm, thúc 2 đủ kali.

8) Chăm sóc làm cỏ sớm và kịp thời, ít nhất ba lần (trong 2 tháng đầu) và giữ sạch cỏ;

9)  Quản lý tốt sâu bệnh hại (đặc biệt là rệp sáp hồng và bệnh chồi rồng)

10) Thu hoạch, chế biến, kinh doanh khép kín. 

Sau bảy tháng thu hoạch những giống sắn mới này đều đạt trên 40 tấn/ ha (ảnh La Hai, báo NNVN)

Sau 7 tháng thu hoạch, những giống sắn mới này đều đạt năng suất trên 40 tấn/ha.... Đọc thêm tại: http://nongnghiep.vn/gioi-thieu-5-giong-san-post138064.html | NongNghiep.vgiống sắn mới (ảnh Báo Nông nghiệp Việt Nam)

Xem thêm:

VTV Phú Yên. Thời sự 11h30 (23/1/2015)
Nông nghiệp Việt Nam. Giới thiệu 5 giống sắn mới

VTV Cần Thơ . Giới thiệu 5 giống sắn mới...
Phú Yên online: Chuyển giao 5 giống sắn mới cho nông dân sản xuất
TTNCKH Nông Vận: Phú Yên Chuyển giao 5 giống sắn mới cho nông dân sản xuất

Mười kỹ thuật thâm canh sắn 

Video yêu thích
Ban Mai
KimYouTube

Trở về trang chính
Hoàng Kim  Ngọc Phương Nam  Thung dung  Dạy và học  CNM365 Tình yêu cuộc sống Cây Lương thực  Dạy và Học  Kim on LinkedIn KimYouTube Kim on Facebook